استفاده از بازی های فکری و هوشی (Intellectual toys) برای کودکان از همان سنین ابتدایی بسیار متداول و مفیدبوده و از بازی های فکری که در این سنین به والدین پیشنهاد می شود می توان به اسباب بازی های چوبی (wooden toy) و اسباب بازی های جای گذاری (Placing toys) اشاره کرد.
بهتر است در همین ابتدا کمی در مورد اسباب بازی های چوبی استاندارد (Standard wooden toys) صحبت کنیم:
در اینجا برای نمونه محصولات شرکت mwz را مورد توجه قرار می دهیم که از بزرگترین و معتبر ترین تولید کنندگان محصولات چوبی استاندارد و با کیفیت می باشد. کارخانه این شرکت در کشور چین واقع شده است.
اسباب بازی های چوبی به دلیل استفاده از مواد طبیعی (چوب) ویژگی های منحصر به فردی دارند که باعث می شود مورد علاقه والدین قرار بگیرد. این اسباب بازی ها دوام بسیار بالایی (High durability) دارند با ضربه دست و پای کودکان هرگز نمی شکنند و حتی از لحاظ سلامت و بهداشتی (Healthy) جزو بهترین انتخاب های ممکن هستند. همچنین اسباب بازی هایی که از چوب تهیه می شوند دوست دار محیط زیست بوده (Natural and tempting toy) و به اکوسیستم زمین صدمه ای نمی زنند.
از دیگر ویژگی های اسباب بازی های چوبی استاندارد می توان به طراحی های بی نقص آنها اشاره کرد که باعث می شود لبه های تیز و خطرناک نداشته باشند و از این لحاظ کاملا ایمن باشند (safe) و از آنجایی که با دستگاه های دقیق سی ان سی برش می خورند، شکل و ظاهر بسیار زیبایی دارند.
در رنگ آمیزی اسباب بازی های چوبی از رنگ های غیر شیمیایی (Non-chemical) استفاده می شود و از آنجایی که تولید کنندگان معتبر این اسباب بازی ها در مورد نحوه استفاده خردسالان از اسباب بازی ها اطلاع کامل دارند، از رنگ هایی برای تولید و رنگ آمیزی این محصولات استفاده می کنند که بی خطر بوده و حتی اگر خردسالان، آن قطعات را در دهان خود بگذارند خطری آنها را تهدید نخواهد کرد.
بازی های فکری و هوشی در نمونه های بسیار متنوعی طراحی و تولید شده به طوری که می توان گفت امروزه برای تمامی سنین بازی های فکری مناسبی وجود دارد. در اینجا قصد ما معرفی بازی های فکری مناسب خردسالان می باشد و از بین تمامی بازی های فکری که برای این سن موجود می باشد قصد معرفی بازی های جای گذاری را داریم.
اسباب بازی های جای گذاری خود، شمال طیف وسیعی از اسباب بازی ها می شود. در یک دسته بندی کلی می توان این اسباب بازی ها را به دو دسته پلاستیکی (Plastic toys) و چوبی تقسیم بندی کرد. حتی از لحاظ پیچیدگی می توان آن ها را به چند دسته تقسیم بندی کرد که باعث می شود فقط برخی از آنها برای خردسالان مناسب باشند. اگر بخواهیم بازی های جای گذاری را از لحاظ پیچیدگی تقسیم بندی کنیم می توان آنهایی را که از لحاظ پیچیدگی به سه دسته کلی : آسان، متوسط و سخت تقسیم بندی کرد. اسباب بازی هایی که از لحاظ پیچیدگی در درجه آسان قرار می گیرند مناسب برای سنین یک تا سه سالگی می باشند و دسته دوم را که شامل جای گذاری های با درجه پیچیدگی متوسط هستند را مناسب برای سه تا پنج سال در نظر گرفت. مسلما دسته سوم که دارای پیچیدگی های بالایی هستند برا بچه های بالای پنج سال مناسب هستند.
اسباب بازی های جای گذاری مناسب برای سنین یک تا سه سال :
اسباب بازی های جای گذاری که مناسب برای سنین یک تا سه سال هستند اکثرا شامل چند ستون و چند شکل هندسی می باشند که تنها کاری که بچه ها باید انجام دهند این است که جای اشکال هندسی را تشخیص دهند و آنها را در جای خود قرار دهند. بطور مثال می توان به جای گذاری اشکال هندسی 5 ستون اشاره گرد.
اسباب بازی های جای گذاری برای سنین سه تا پنج سال :
اسباب بازی های جای گذاری که در درجه متوسط تقسیم بندی می شوند و از گروه اول کمی پیچیده تر می باشند و شامل جای گذاری اشکال هندسی یا قطعاتی است که به دو نیم تقسیم شده اند یا اینکه برای جای گذاری نیاز به فکر و دقت بیشتری دارند که بطور مثال می توان به جای گذاری اشکال پین دار اشاره کرد.
اسباب بازی های جای گذاری مناسب برای سنین بالای پنج سال :
دسته سوم هم که شامل اسباب بازی های جای گذاری با درجه پیچیدگی زیاد هستند برای بچه هایی است که حداقل بیشتر از چهار سال دارند و می توانند جای گذاری های ساده و متوسط را خیلی خوب انجام دهند. بطور مثال جای گذاری قطعاتی که به سه یا چهار تکه تقسیم شده اند (پازل کتابی چهار تکه) یا پازل های بالاتر از چهار تکه (پازل کتابی طرح حیوانات) مناسب این سنین هستند.
محصول موجود که امروز قصد معرفی آن را داریم جزو اسباب بازی های چوبی که برای جای گذاری طراحی شده اند قرار می گیرد (طراحی بر اساس مدل مونته سوری Montessori) و می توان درجه پیچیدگی آن را ساده و متوسط تعیین کرد که برای کودکان یک تا پنج ساله مناسب می باشد.
این محصول دارای 9 ستون می باشد که این ستون ها در سه طرح (مثلث، مربع، دایره) و سه رنگ (آبی، سبز، نارنجی) مختلف می باشند. همچنین این محصول دارای 21 قطعه چوبی چهار گوش شامل مربع و مستطیل های مختلف می باشد. نحوه کار با این محصول به گونه ای است که با توجه به سن کودک و توانایی های او باید تشخیص دهید که چه تعداد از این قطعات و ستون ها را باید در اختیار او قرار دهید. واضح است که اگر کودک دلبند شما تا بحال با اسباب بازی های جای گذاری بازی نکرده است و در سنین حدود یکسالگی می باشد نیاز نیست که تمامی قطعات و ستون ها را یکجا در اختیار او قرار دهید و برای شروع آموزش بهتر است از مربع های کوچک که راحت تر در دست قرار می گیرند استفاده کنید همراه با یک ستون (ترجیحا ستون دایره) که بتوان این مربع ها را بر روی آن ستون جای گذاری کرد.
کم کم با پیشرفت کودک و تکرار و تشویق والدین کودکان قادر خواهند بود که تفاوت بین ستون ها را متوجه شوند و یاد بگیرد که جای هر کدام از این قطعات و اشکال هندسی کجاست و هر کدام را دقیقا بر روی ستون مخصوص به خود قرار دهند. در پیشرفته ترین مرحله این بازی کودکان باید بتوانند به نحوی مربع و مستطیل ها را کنار هم و بر روی ستون ها بچینند که صفحه اول، کامل و بدون جای خالی کامل شود و بعد به سراغ صفحه دوم و سوم بروند. در واقع در این مرحله کودکان باید بتوانند قطعات را در کنار هم مچ کنند.
توصیه ما به والدین عزیز این است که در آموزش ویژگی های این بازی عجله نکنند و آخرین مرحله بازی را بعد از سه سالگی شروع کنند و کودکان را تحت فشار قرار ندهند.
شما با تهیه این محصول می توانید مفهموم اشکال هندسی (geometric shapes) شامل مستطیل، مربع، دایره، مثلث و ستون را به بچه ها یاد دهید. همچنین از کودک خود توقع داشته باشید که بعد از بازی با این محصول تفاوت رنگ های ابی، سبز، زرد، نارنجی، صورتی و قرمز را بداند
